Majaha ya endla ku hambana

Hi Andrew Hlongwane

Ku kala ka mintiro etikweni swi xanisa vantshwa ngopfungopfu eka vana va majhaha. E mugangeni wa le Lusaka ehandlenyana ka doroba ra Tzaneen majaha yo tala ya hetelela ya teka swimboho swo tihoxa eka vugevenga.

Kambe eka majaha mambiri Wisani Phiri wa malembe ya 23 na Ronny Chauke wa malembe ya 26 hi vukhale a va pfumelelani na swona swo xanisa vatswari na vaakitiko hikuva tekela swa vona ku nga ri na ku pfumelelana.

Muganga lowu hi wona wo nga chela Tzaneen emepeni hi kuva yiri henhla swinene hi vugevenga loko wo phiminisiwa na manwana madoropa. Ku na mintlawa mimbiri kunga Mabhokoharamu na Masankhinya.

Kambe Wisani na Ronny hi van’wana va majaha la va nga ti hlawulela vutomi byo hambana na bya vugevenga.Vumbiri lebyi byi ti hlawulele ku ti hungasela hi ku lunghisa pato ra Dan leri xikontiri xakona xinga endliwa xi tlhela xi onhaka na lembe ringasehela. Va vone leswaku timovha to tala ngopfungopfu leti ntsongo ti tsandzeka ku famba hikwalaho
ka magoji e xikari ka pato. Himpfuka Ronny na Wisani va sungule vuhungasi lebyi va vulaleswaku loko jambu ri pela va va vaswikote ku endla mindzukwa yo xava xinkwa xo dya e makaya ya vona hi mali leyi vayikumaka e ka va n’watimovha.

Ronny u vulavule na va teki va mahungu va hina a ku vanhu va fanele ku ti pfuxa vati endlela. “Sweswi hinkari waku hi tshika ku kapudziwa hi ti endlela. Vuk’uzendzele yi fanele ku sungula hi wena n’wini. Loko hi pfuna ku lungisa laha kunganamagoji vanhu vat i movha va hi nyika swimalana. Ahi hlawule hove hi siya ndluwa kambe hi amukela mali yin’wana na yin’wana hambi ntlhanu, pondo kumbe cheleni”, k uvula Wisani. Majaha ya ye mahlweni na ku hlamusela leswaku vanhu va n’wana va vona variku tlangeni hi nkari wa vona loko va pfuna vamakwavo vokufamba hi timovha kambe ku pfuneka un’wana na un’wana.

“Loko hi lungisa mapato hi endlela leswaku loko vat i ambulense kumbe maphorisaloko va ta kuta pfuna vaaki tiko va nga kumeki va tsandzeka ku famba hi rivilo hikwalaho ka mapato”, k uvula Ronny. Majaha lawa ya tshembisile leswaku va lava ku hambana navutomi bya le jele kumbe byoka byi nga basangi. Euphy Rikhotso loyi anga un’wana wo famba hi movha nakona utirisa pato leyi nkari un’wana na un’wana u vule leswaku majaha ya le ku endleni ka ntiro wa kahle swinene.

“Masipala wa hina angahi tekeli e nhlokweni lokoswita ka ku lungisa mapato kambe majaha lama loko ya tiyimisela ku pfuneta hi fanele hi chela xiyandla. Ntiro lowu va wu endlaka intiro wo koxa timiliyoni loko masipala a thola mukontiraka”, kuvule Rikhotso.