Vutihlamuleri bya Nhlanganelo byo hlayisa mbango

Vaaki va Miganga ya ka Malamulele, eXifundzheni xa le Limpopo, va katekisiwile hi switirhisiwa swo tala swa ntumbuluko na tindhawu to hlamarisa. Hambiswiritano, tanihileswi misava yi lwisanaka na switandzhaku swa ku cinca ka maxelo na ku onhiwa ka mbango, i swa nkoka swinene eka vaaki va teka magoza ya ku hlayisa mbango wa vona.

Eka hungu leri, hi ta kambisisa nkoka wa nhlayiso wa mbango na xiave lexi munhu un’wana na un’wana a nga xi endlaka eku hlayiseni ka ku saseka ka ntumbuluko lowu nga hansi ka ndhawu ya ka Malamulele.

Ku nyika vutivi bya vutshila, hi burisanile na Dokodela Thabo Mabunda, mutivi wa mbango loyi a xiximiwaka loyi a nga na vutivi byo tala bya hi tindhawu ta le makaya. Kuya hi Dr. Mabunda, “Miganga leyi kumekaku eka Malamulele yina xiyimo xo hlawuleka xo sirhelela mbango wa wona hikokwalaho ka swilo leswi fuweke swa biodiversity na ndzhaka ya mindhavuko.

“Hiku amukela maendlelo lawa ya nga ta tshama nkarhi wo leha na ku lemukisa, vaaki vanga tiyisisa vumundzuku byo antswa eka tinxaka leti taka.”

1. Ku Sirhelela Switirhisiwa swa Mati:

Mati i rifuwo ra risima, naswona Malamulele ri na nkateko wo va na milambu, swinambyana, na swihlovo swa mati ya le hansi ka misava. Hambiswiritano, ku thyakisa ka mati ni ku tirhisiwa ngopfu swi tisa nxungeto lowukulu eka wona. Ku hlayisa switirhisiwa leswi, vaaki va fanele ku rhangisa matirhiselo ya mati hi vutihlamuleri, ku papalata ku lahlela thyaka eka tindhawu ta mati, na ku nghenelela eka migingiriko yo basisa milambu na swinambyana.

2. Ku Hlayisa Nhova xikanwe na Swiharhi.

Malamulele i kaya ra swimilana na swiharhi swo hambana hambana, ku katsa na misinya ya Baobab na tinxaka to hambana ta swiharhi leswi kumekaka entangeni wa swihari wa Kruger National Park. Ku tsemiwa ka makhwati [Nhova], ku hlotiwa ka swiharhi loku nga riki enawini ni ku onhiwa ka tindhawu to tshama eka tona swi veka rifuwo leri ra ntumbuluko ekhombyeni swinene.
Hi ku seketela matshalatshala yo pfuxeta makhwati [nhova], ku vika migingiriko leyi nga riki enawini, na ku tlakusa vupfhumba [tourism], vaaki va nga hoxa xandla eku hlayiseni ka ecosystem.

3. Waste Management

Ku lahliwa ka thyaka hi ndlela leyi nga fanelangiki i mhaka leyi fambaka emahlweni eka miganga yo tala laha tikweni, hambi ku ri miganga ya ka Malamulele ya swi endla. Ku lahliwa ka thyaka ni ku lawula thyaka hi ndlela leyi nga fanelangiki a swi onhi mbango ntsena kambe swi tlhela swi veka rihanyo ra vanhu ekhombyeni.

Vaaki va nga lwisana na leswi hi ku titoloveta ku lahla thyaka hi vutihlamuleri, ku tlhela va tirhisa [Recycling], na ku nghenelela eka matshalatshala yo basisa.

4. Vurimi lebyi nga ta tshama nkarhi wo leha:

Vurimi i xiphemu xa nkoka eka vaaki va ka Malamulele, kambe maendlelo ya vurimi lawa yanga tshamisekangiki yanga endla leswaku kuva na ku khuluka ka misava, ku thyakisa mati, naku lahlekeriwa hi biodiversity. Hiku amukela tindlela ta vurimi tofana na vurimi bya organic, ku cinca cinca swibyariwa, na maendlelo yo hlayisa mati, van’wamapurasi vanga sirhelela mbango loko varikarhi vatiyisisa nsirhelelo wa swakudya swa vona.

5. Dyondzo na ku Lemukisa:

Ku lemukisa hi timhaka ta mbango i swa nkoka swinene eka ku kurisa ndhavuko wa nhlayiso. Swirho swa vaaki swi nga hlela [ku kunguhata] tiwekhixopo, tiseminara, na minongonoko ya dyondzo ku tivisa van’wana hi nkoka wa nsirhelelo wa mbango. Swikolo swi nga tlhela swi nghenisa dyondzo ya mbango eka kharikhulamu ya swona ku dyondza vadyondzi hi mhaka leyi.

Ku hlayisa mbango i vutihlamuleri byo hlanganela lebyi lavaka ku nghenelela lokukulu ka munhu un’wana na un’wana eka vaaki. Hi ku tirhisa maendlelo lama nga ta tshama nkarhi wo leha, ku seketela migingiriko ya laha kaya, na ku tlakusa vutivi, vaaki va nga tiyisisa vumundzuku bya rihlaza na rihanyo eka vona na tinxaka leti taka.