VAFUWI VA VILELA HI KU YIVIWA KA SWIFUWO
Hi Pilot Manganyi
Vafuwi va miganga ya Shikundu, Mhinga, Josefa, Maviligwe xikan’we na Makuleke ehansi ka Masipala wa Collins Chabane va kombisile ku vilela hi mhaka ya vuhlayiseki bya rifuwo ra vona. Leswi swi landzele loko van’wana va lahlekeriwile hi tihomu na timbhongholo, va kuma masalela ya marhambu, madzovo na ngati laha swifuwo swa vona swi nga dlawa kona.
Kuya hi vafuwi, swifuwo swa vona swi sungule ku lahleka swi nga kumeki. Loko va sungula ku hlotana na swifuwo leswi lahlekeke, va kume masalela ya mavhilwa ya timovha, leswi kombaka leswaku swifuwo swi dlayiwile swi tlhela swi rhwariwa ekhwatini. Hambiswiritano, a swi tiveki leswaku tisulavoya leti i va mani, naswona swifuwo swa vona swi helela kwihi.
Vafuwi va pfumela leswaku ku na makhamba lama yivaka swifuwo hi ku swi dlaya. Vo tala va vula leswaku swifuwo swa vona swa dlayiwa kutani swi ya xavisiwa hi makhamba, ku nga ha va ku swi xavisa eka va tibucara kumbe eka lava va nga na mikhuvo. Van’wana va pfumela leswaku lava yivaka timbhongholo va ti tirhisa mintirho yo tika, tanihi ku rima, ku rhwala tinhundzu hi xikocikara, kumbe ku xavisela lava va nga na mintirho. Ntiyiso wa kona a wu tiveki, naswona leswi swi siya vafuwi va vavisekile swinene emoyeni.
“Mhango leyi yi siya vafuwi va lahlekeriwile swinene, naswona yi tisa nxungeto eka vafuwi lavantsongo lava a va langutela ku sungula ku fuwa swifuwo swa muxaka lowu,” ku vula Donovan Maluleke, mufuwi wa tihomu.
Vafuwi va boxa leswaku ku yiviwa ka swifuwo swi vanga nxungeto eka vutomi bya vanhu, ngopfu-ngopfu lava va hanyaka hi mbuyelo wa rifuwo. Vaaki va tsundzuxa leswaku loko mhango leyi yi nga tekeriwi enhlokweni, swi ta endla leswaku vanhu va nga ha endli vuvekisi hi tlhelo ra vufuwi.
Vafuwi va kombela mpfuno wo rindza swifuwo kusuka eka vaaki, xikan’we na ku teka magoza lama faneleke ku herisa vukhamba lebyi byi nga kona hi tlhelo ra rifuwo ra vona. Va vuhosi a va se veka rito ehenhla ka mhaka leyi. Hambiswiritano, vafuwi va ya emahlweni va lahlekeriwa hi swifuwo swa vona, naswona va chava leswaku xiyimo lexi xi nga andza loko ku nga tekiwi magoza lama faneleke hi nkarhi.