Xipano xa Khirikhete xi Lava Nseketelo
Themba Chauke
Giyani Cricket Club yi tiyimiserile ku yisa emahlweni pfhumba ra ku hlohlotela vuswikoti bya vana lavantsongo, hambi ku ri na ku pfumaleka ka miako na switirhisiwa. Vana va malembe ya le hansi ka 13 va hlawuriwile ku ya yimela xifundzhankulu xa Limpopo.
Xipano lexi xi sunguriwile hi Dingani Mathonsi, naswona xi tirha ehansi ka vulawuri bya Limpopo Cricket. Xikongomelo xa ntlango lowu i ku hlohlotela vun’we bya vana kusuka eka swikolo swo hambana-hambana. Xiyenge lexi xi seketeriwa hi Limpopo Impala Cricket, xikan’we na mini-cricket ya vana va malembe ya le hansi ka 10, na yin’wana miphikizano ya vana va malembe ya le hansi ka 11 ku fika ka 19.
“Ku na vana va malembe ya le hansi ka 13, lava languteriweke ku ya tlanga eka xiyimo xa xifundzhankulu edorobeni ra Polokwane vhiki leritaka. Hi vile na vutiolori mavhiki mambirhi lama hundzeke, naswona vana va kombisile matirhelo lama tshembhisaka. Tanihileswi va kombiseke matirhelo lamanene, swi nga koteka leswaku va va xiphemu xa xipano lexi xi nga ta yimela xifundzhankulu eCape Town hi N’wendzamhala”, Ku vula Mathonsi.
Migingiriko ya Giyani Cricket yi ya yi andza, kusuka eka ku endzela swikolo, ku fikela eka ku hlotana na vatlangi va vuswikoti eka xiyenge xa vutiolori lexi khomiwaka erivaleni ra ntlango wa thenisi na le xikolweni xa le hansi xa Giyani Comprehensive. Ku vumbiwa swipano swa vana kusukela eka malembe ya 11 ku fikela ka 19 etindhawini ta vutiolori.
Ku na mitlangu ya vana va malembe ya le hansi ka 19 leyi tlangiwaka ku fikela Ravumune, lava va phikizanaka na swikolo ePhalaborwa, Duiwelskloof na Tzaneen. Ku ta sungula mphikizano wa thonamete ya SA20 masiku lamataka eTzaneen, endzhaku ka loko nguva ya xikolo yi fikile makumu.
Mathonsi u kombisile leswaku rhavi ra khirikhete ri khomile ku tika, hambileswi nkarhi wun’wana va hlulaka va kuma swidlodlo. Ku pfumaleka ka timbala ta khirikhete hi xin’wana xa swirhalanganyi leswi vikiweke hi Mathonsi. “Ku laveka timbala ta khirikhete eGiyani leswaku vana va ta kuma vukorhokeri lebyi hetisekeke”.
“Vana va endla vutiolori bya vona arivaleni ra thenisi, leswi swi endla leswaku va tikeriwa loko va ya tlanga erivaleni ra khirikhete. Hi mikarhi yo tala, hi vona va tikeriwa hi ku tlanga erivaleni ra xiyimo xa le henhla ra khirikhete”, ku boxa Mathonsi.
Ehandle ka miako, mphakelo wa swakudya i xin’wana xa swiyimo leswi tisaka ntshikelelo. Vana votala va huma ematiko-xikaya, naswona mphakelo wa swakudya swa nkoka emirhini swa va kayivela.
Nseketelo wa Limpopo Cricket Funds wu kota ku fikelela xifambo ntsena hi siku ra migingiriko, kambe swakudya va languteriwa ku tihandzela. “Vana va tikeriwa hi ku kondzelela ndlala, tanihileswi mitlangu ya khirikhete yi nga leha”, ku vula Mathonsi.
Mathonsi u boxile leswaku mikarhi yin’wana va pfuniwa hi swakudya swa xikolo, hambi leswi swi nga fanelangiki. Ku laveka vaseketeri lava vanga ta kota ku pfuna hi swakudya loko vana va ya eku tlangeni ka mitlangu. Naswona, ku pfumaleka ka swakudya swa ku aka mirhi swi tikisela ndlandlamuko ya vuswikoti bya vana.
“Vana va hina va languteka va tsindziyerile loko hi va fananisa na vana va swikolo swo ka swi nga ri swa mfumo hikokwalaho ka ku pfumaleka ka swakudya swo aka mirhi”, ku vula Mathonsi. Ehandle ka swirhalanganyi leswi, Giyani Cricket yi tiyimiserile ku yisa emahlweni xikongomelo xa yona.
Mathonsi u pfumela leswaku, hikokwalaho ka nseketelo, Giyani yi na vuswikoti bya ku tumbuluxa vatlangi va xiyimo xa le henhla. “Vana lava va na vuswikoti na ku tiyimisela, va lava ntsena nseketelo na miako, swakudya, xikan’we na nkateko wa ku tindlandlamuxa”, ku angula Mathonsi.