Wansati a kuma ndhawu yo tumbeta nhloko na vana
Orlando Chauke
“Vutomi bya tika, kambe byi tika swinene loko u nga switivi leswaku u ta ka mati u sweka yini, kumbe ndhawu yo tumbeta nhloko na vana hi minkarhi ya timpfula,” lawa i marito lawa ya boxiweke hi Esther Chauke, wansati loyi a nga na vana vanharhu naswona a nga tirhi, endzhaku ka ku amukela swakudya na minkumba ku suka eka meyara wa masipala wa xifundzhantsongo xa Mopani Pule Shayi.
Chauke hi un’wana wa mindyangu yi nharhu eka muganga lowu meyara a nga tinyiketela ku aka tindlu endzhaku ka loko mukhaselara wa le ndhawini liya a ta va a vikile leswaku mindyangu leyi yi le ka xiyimo xo biha xa vusweti lava hanyaka masiku hinkwawo va nga tivi leswaku va ta lalela yini.
“Namuntlha ndzi tsakile ku tlula na mpimo hikokwalaho ka swakudya leswi hi nyikiweke swona, ku tlula yindlu leyi va tshembhisaka ku hi akela, hikuva mhisi a yi tlakule tshuri laha muntini, a ku ri hava na xo chakala, ndzi nga switivi leswaku vana lava ndzi ta va nyika yini,” Chauke u ya emahlweni xikan’we na ku khensa meyara ku tshambuluta xandla ku pfuna eka ndyangu wakwe.
Chauke u le ka xiyimo xo tika loko ku fananisiwa na van’wana lava nga tirhiki emugangeni, hikuva u tshama na vana vakwe vanharhu va malembe ya ntlhanu ku ya eka khumentlhanu, naswona va lata rimbambu emikhukhwini lowu nga hundziki kule xihambukelo. Wansati loyi u pfumala na nuna, naswona a nga na mali leyi a nga yi tirhisaka ku engetela xiyindlwana xa yena lexi a manyanaka na vana va yena.
“Loko van’wana va khongelela mpfula leswaku yina yi ta va tima ntorha, hina van’wana hi khongelela dyambu hikuva loko ku na mpfula, mukhukhu lowu wa pfuta swinene. Yindlu leyi va kunguhataka ku hi akela yona yi ta hi kutsula eka maxangu lawa hi hlanganaka na wona hi minkarhi hinkwayo loko ku na timpfula,” wa hlamusela.
Mindyangu hinkwayo yi ri yinharhu leyi meyara a kunguhataka ku yi akela tindlu, yi nyikiwile swakudya swo tlula kwalomu ka gidi ra tirhandi na minkumba leswaku va ta kufumela hi minkarhi leyi ya xixika. .
Loko a vulavula hi nkarhi lowu a va nyikela swihanano leswi, meyara u kombisile leswaku ku aka tindlu leti ta mindyangu leyi a ku nga ri ntirho wa masipala, kambe masipala wu swi endla hikokwalaho ka ku vona vusweti bya mindyangu leyi.
“Bibele yi vula leswaku hi hanyela ku tsakisa xikwembu, kambe hi nga se fika eka mhaka yoleyo, van’wana va fanele ku lwisana na vusweti ku kota ku tihanyisa,” ku vula meyara loyi a kombiseke leswaku wa tlhaveka swinene ku vona vanhu va hanya va ri na swo tihanyisa, naswona leswi hi swona swi endleke leswaku a teka goza ro ya tlangela siku rakwe ra ku velekiwa hiku pfuna vanhu lava pfumalaka,
Loko a ka ri a amukela ku tikarhata ka meyara, Hosi Siyani Hlungwani u tekile nkarhi lowu ku phofulela meyara minlthontlho leyi muganga wakwe wu hlanganaka na yona, yo fana na ku pfumaleka ka mati, na leswi va tsaleke mapapila yo tala va tsalela masipala ehandle ka nhlamulo.
“Ku tshembha ka hina a ku ri leswaku migingiriko ya mati yo suka Nandoni ku ya eNsami yi nga pfuna eka swiphiqo leswi, kambe hi byeriwile leswaku leswi a swi koteki, tani hi leswi nhlayo ya miganga leyi lavaka mati yi nga tela swinene,” laha a nga tlhela a kombela meyara ku lunghisa mati ya le hansi lawa ceriweke etindhawini tinharhu emugangeni. Meyara u tshembhisile ku lulamisa mhaka leyi hi xihatla.