Hawks yi khoma n’wamabindzu eGiyani

Hi Themba Chauke

Yuniti ya vukungundzwana ya Hawks ePolokwane yi khomile Rhulani Mashimbye, n’wamabindzu wa le Giyani tlhelo n’wini wa khamphani ya swiambalo, mayelana na vuxisi na ku yiviwa ka mali leswi fambelanaka na mali yo pfuneta COVID-19 hi lembe ra 2020. Khamphani ya yena yi tlhela yi va eku lavisisiweni hi swihehlo swo kuma mali leyi kumiweke hi ndlela ya vugevenga.

Va Hawks va paluxe leswaku exikarhi ka Nyenyankulu na N’wendzamhala 2020, ku hehliwa leswaku Mashimbye u teke vuxokoxoko bya vanhu eka 28 wa lava lavaka mintirho eGiyani hi ku endla onge wa va pfuna. Kutani u tirhise vuxokoxoko bya vona ku endla xikombelo xa Mali yo Pfuna Vatirhi eka Ndzawulo ya Vatirhi, a vula hi mavunwa leswaku i vatirhi va yena. Hi ku ya hi swiviko ku hehliwa leswaku Mashimbye u ye emigangeni yo hambana hambana leyi rhendzeleke Giyani, laha a nga kongomisa eka lava lavaka mintirho hi ku va tshembisa ku va nyika mintirho. U hlengelete vuxokoxoko bya vona, ku katsa ni matsalwa ya ID ni vuxokoxoko byin’wana, ehansi ka onge u va nyika ntirho wa mavunwa.

Ku ya emahlweni ku hehliwa leswaku hi vuxisi u tirhisile vuxokoxoko lebyi ku endla swikombelo swa Nkwama wa Mpfuneto wa COVID-19, ku nga kungu ra mpfuneto wa timali leri kongomisiweke ku seketela vanhu lava karhatekeke na mabindzu lama khumbekeke hi ntungu lowu. Hikwalaho ka sweswo, ku vikiwa leswaku u kumile mali hinkwayo ya R304,450.00 ku suka eka ndzawulo ya mfumo leyi khumbekaka. Ematshan’wini yo tirhisa mali leyi eka xikongomelo lexi a xi kunguhatiwile, ku hehliwa leswaku u hambukise mali leyi leswaku a ya hakela mabindzu ya yena.

Mhaka leyi yi hundziseriwe eka yuniti ya Vulavisisi bya Vukungundzwana lebyikulu (SCI), leyi hlengeleteke vumbhoni lebyi ringaneleke. Endzhaku ka loko vulavisisi byi herile, nandzu lowu wu nyikiwile va Huvo ya Vuchuchisi (NPA) ku teka xiboho. Endzhaku ka sweswo ku humesiwile papila ro khoma, leswi endleke leswaku Mashimbye a khomiwa. Mashimbye u khomiwile loko a ri entirhweni eka bindzu ra yena eSavanah, ehandle ka Polokwane. U ti vonakarise emahlweni ka khoto ya majistarata ya Polokwane hi ti 21 Nyenyenyani 2025, laha nandzu wu nga hundziseriwa emahlweni ku ya eka ti 27 Nyenyenyani 2025 naswona u tama a ha ri exitokisini.

Nhloko ya Hawks exifundzheninkulu xa Limpopo, Major General (Adv) Gopz Govender, u amukerile ku khomiwa, a kandziyisa nkoka wo endla leswaku vanhu va byarha vutihlamuleri hi ku tirhisa mali yo phalala leyi kongomisiweke ku pfuna miganga leyi nga sirhelelekangiki hi nkarhi wa ntungu. Vulavisisi byi ya emahlweni tanihi leswi valawuri va tirhaka ku tiyisisa leswaku vululami bya tirhisiwa.