Ku Kuma Xivindzi Xo Vulavula

Hi Lulama Maluleke

Young African Leadership Initiative[YALI] i nhlangano lowu simekiweke hi 2015 hi ku ntirhisana na USAID, ku nga nhlangano lowu seketelaka vanhwanyana va vantima eka swiyenge swo hambana.

Nhlangano lowu wa YALI wu ta nsimeka ku ntlangela siku ra vavasati eMidland hi ti 5 ta Mhawuri 2023 exikolweni xa Unisa xa Vurhangeri bya Mabindzu ehansi ka nhlokomhaka leyi – Finding the Courage to Speak Up

Nhlangano lowu wu rhangeriwile hi Isaac na Khumo Xongwa, naswona a wu tiveka tanihi (ALI), kambe hi ku famba ka mikarhi va sungurile ku tirhisana na USA, leswi swinga endla leswaku nhlangano lowu wu cinca vito kuya ka YALI.

Nhlangano wa YALI wu kongomisiwile eka vanhu va malembe ya le xikarhi ka 18-35, naswona yi katsa kwalomu ka 14 wa matiko eAfrika.

Xikongomelokulu xa nhlangano lowu i ku tumbuluxa vantshwa lava va nga ta tlhantlha swiphiqo leswi mabindzu ya laha tikwenikulu mahlanganaka na swona hambi ku ri ku vumbu no hlohlotela vurhangeri lebyinene.

Nhlokomhaka leyi nga endzhaku ka lembe leri yi kunguhata ku tlangela nhweti ya vavasati hi ndlela yo hambana, na ku languta timhaka leti khumbaka vavasati, xikan’we no endla leswaku vavasati va kuma xivindzi xo vulavula no ntshunxeka.

“Nhlangano lowu YALI, wu tekile goza eka nhweti leyi ya vavasati ku seketela vavasati na ku va nyika matimba,” ku vulaIsaac na Khumo Xongwa.

Tiphurojeke ta vaaki leti endliwaka hi nhlangano wa YALI, ti nyika vanhu hikwavo mintirho naswona varhangisa ngopfu vavasati eka eneji laha vavasati va seketeriwaka na ku nyikiwa nkarhi wo tala eka indasitiri leyi.

“Tanihi Nhlangano wa YALI hi hlawurile tindhawu laha vanhu vaxinsati va nga na nhlayo yitsongo swinene, naswona eneji a yi ri yin’we ya tona,” ku engeta Isaac na Khumo Xongwa.

“Kuna ti stereotypes to tala na ti societal norms leti tshikilelaka ku humelela ka vavasati, votala vataku byela leswaku u tirha kambirhi ku tlula wanuna loko swita eka mabindzu,” ku engetaIsaac na Khumo Xongwa .

“Vavansati va tiveka hiku pfumala balance evuton’wini bya vona, va tiveka hiku va na mintlhaveko naswona vachava ku teka swiboho swi tika” Isaac na Khumo Xongwa Loko va ya emahlweni va te “leswi hi swona leswi faneleke ku cinciwa hikuva ntiyiso hi leswaku vavasati va namuntlha va kombisile leswaku va na matimba lamakulu”.

Yin’wana ya mintlhontlho leyi vavasati va langutaneke na yona namuntlha i ku xanisiwa, ku xanisiwa ka muxaka wihi na wihi, leswi swi nga hluriwa loko ku va na mihlangano leyi nga ta kongomisiwa eka ku dyondzisa vavanuna hi madzolonga.

Ku yimela vavasati eka mintirho ya vurhangeri na ku teka swiboho etindhawini ta mitirho a swi kombisiwi tano- vavasati a va nyikiwi minkarhi yo enela etikweni na le tikweninkulu, nakambe eka swiyenge swo hambana, vavasati va tsoniwa swivandla leswikulu.

Event ya nhlangano wa YALI yilanguteriwile ku nyika matimba yo hlohlotela eka vavanuna na vavasati eka nongonoko wa ku cinca ka dyondzo lowu nga na ku navela na ku endla nkucetelo, naswona yi seketeriwile hi swa timali hi Trevor Noah.

UNISA i senthara ya vurhangeri bya miganga ya Afrika-Dzonga, (YALI RLC) leyi nga na tisenthara tin’wana eKenya, Senegal na Ghana, ku tiyisisa leswaku marito ya vavasati ya twiwa no xiximiwa eka tindhawu to hambana hambi ku ri ku yingisela no va nyika nkarhi.

Valulamisi va ntirho wa nhlangano wa YALI va rhamba no navela leswaku un’wana na un’wana a va kona eka event leyi.