Ku tlangela n’hweti ya Vavasati: Tiphuphu ta rixaka

Hi Ntsakisi Gracia Chauke

Loko Afrika Dzonga ri tlangela N’hweti ya Vavasati, mhakankulu yi kongomisiwa eka ku hoxa xandla ka Vavasati loku talaka ku honisiwa etindhawini ta le makaya. Vavasati lava, lava nga tiphuphu ta miganga ya vona, va ya emahlweni va kombisa ku tiyisela, matimba, na vurhangeri hambi leswi va langutaneke na mintlhontlho yo tala.

N’hweti ya Vavasati eAfrika-Dzonga i nkarhi wo xixima ku humelela ka vavasati etikweni hinkwaro na ku tsundzuka ntlhontlho lowu va langutaneke na wona ku nga ndzingano wa rimbewu. Hi nkarhi lowu fanaka, hi n’hweti leyi ku tsundzukiwa ku macha ka matimu ya 1956, laha 20,000 wa vavasati va nga macha kuya e’Union Buildings’ ePitori kuya kombisa ku vilela ehehleni ka milawu ya xihlawuhlawu ya mapasi.

 Namuntlha, n’hweti yi tirha tanihi pulatifomo yo kombisa timhaka leti yaka emahlweni ta ku pfumaleka ka ndzingano wa rimbewu, loko yi ri karhi yi tlangela nhluvuko lowu endliweke.

Etindhawini ta le makaya, vavasati va tala ku langutana na mintlhontlho yo hlawuleka, ku katsa na ku fikelela loku nga nyawuriki eka nhlayiso wa rihanyo, dyondzo na swivandlanene swa ikhonomi. Mintlhontlho leyi yi nyanyisiwa hi swiendlo swa ndhavuko ya rimbewu leswi nga sivelaka vuswikoti bya vavasati ku nghenelela hi ku hetiseka eka vaaki.

Hambi leswi ku nga na swihinga leswi, vavasati va le makaya va ya va kuma tindlela to ti nyika matimba na miganga ya vona, hambi hi ku tirhisa mabindzu lamatsongo, migingiriko ya vurimi, kumbe mintirho ya vurhangeri bya ndhawu.

Khensani Ngomani loyi a humaka emugangeni wa Xitlhelani no tlhela a xavisa matsavu exidorobanini xa Malamulele, u kombisile mintlhontlho ya siku na siku leyi va langutaneke na yona tanahi va n’waswimawusa.

“N’hweti ya Vavasati i nkarhi wo anakanyisisa hi riendzo ra hina tani hi vavasati, ku tlangela leswi hi swi fikeleleke, na ku lemuka ntirho lowu wa ha lavaka ku endliwa. Emigangeni ya le makaya, hi langutana na mintlhontlho yo hlawuleka, kambe hi tiyile, naswona hi endla ku hambana siku na siku,” ku vula Ngomani.