Mhaka ya mati se yi tswala handzu eGiyani
Endzhaku ka malembe yo tala va ri karhi va lwisana na ku pfumaleka ka mati, vaaki va le Giyani se va vona ku cinca loku a ku rindzeriwe nkarhi wo leha tanihi leswi mati se ya khulukaka eka tipompi ta vona eka yin’wana ya miganga.
Kasi leswi swi va kona endzhaku ka pfhumba ra “Hi Nwa Mati Friday”, leri sunguriweke hi Holobyenkulu wa xifundzhankulu xa Limpopo, Dr. Phophi Ramathuba leri tshembisaka ku yisa mphakelo wa mati lowu nga cincekiki eka miganga ya xifundzankulu hinkwaxo.
Hi Ravuntlhanu wa siku ra vu 16 Mhawuri 2024, Ramathuba na meyarankulu wa masipala wa xifundzantsongo wa Mopani, Pule Shai va endzele muganga wa Homu-14A. Kwalomu ka 700 wa mindyangu eka 1500 emugangeni wa Homu-14A se va amukela mati yo tenga emajarateni ya vona. Pfhumba leri, ri kongomisa eka ku tiyisisa leswaku vaaki a va ha langutani na mintlhontlho ya siku na siku yo kuma mati yo tenga.
Swi na malembe yo hlaya vaaki va tindzhawu tin’wana ta Giyani va langutane na nkayivelo wa mati. Hikokwalaho, ku vona mati lawa ya khulukaka kusuka eka tipompi swi pfuxe ntsako na ntshembo eka vaaki va Giyani.
Loko a burisana na vaaki, Ramathuba u vule leswaku, “kungu leri ri kongomisiwile eka ku veka tihlo eka tiphurojeke ta mati loko ku ri karhi ku koxiwa vutihlamuleri laha ku nga riki na nhluvuko. Muaki wun’wana u vule leswaku hi ntolovelo a a famba mpfhuka wo leha ku ya teka mati, kambe xiyimo xi antswile ku sukela loko ku nghenisiwe tiphayiphi na tipompi emakaya ya vona.”
Wun’wana wa vaaki emugangeni wa Homu ehandle nyana ka doroba ra Giyani, u vule leswaku u tsakile ku va na pompi leyi nga na mati yo khuluka ekaya ra yena endzhaku ka loko a hluphekile nkarhi wo leha ku kuma mati yo nwa yo tenga.
Hi nkarhi lowu fanaka, Ramathuba u lerisile va Lepelle-Northern Water na masipala wa xifundzhantsongo wa Mopani ku nghenisa mati eka mindyangu leyi saleke ya 800 emugangeni wa Homu eka mavhiki mambirhi lama taka.