Matimba ya Vutshila bya Swifaniso

Vutshila bya swifaniso i xiphemu xa vutomi bya siku na siku tanihi leswi byi hi pfunaka ku twisisa matimu na ndhavuko wa hina, xikan’we na wa vanhu van’wana, hi ndlela leyi ku nga riki na xivumbeko xin’wana lexi nga swikotaka. Ku engetela kwalaho, vutshila byi hi tisela ntsako na mianakanyo.

Xana wa matwa matimba ya vutshila?, loko u nga matwi u nga kali u chava hikuva Wisani Manyisi loyi a tivekaku swinene hi vito ra Wisani-Art, mutshila wa vutshila bya swifaniso wa laha kaya ku suka eka mugangeni wa ka Jimmy- Jones ehandle ka doroba ra Malamulele eka masipala wa Collins Chabane i un’wana wa vatshila va swifaniso va laha kaya,la nga ku pfunaka ku paluxa rirhandzu ra vutshila.

Mutsila wa ntokoto loyi a tivekaku tani hi Wisani-Art, u paluxile ku navela loku n’wi susumeteleke ku tshuvula talenta ya yena eka malembe ya le hansi na ndlela yo tika leyi a yi fambeke ku endla leswaku ku navela ka yena ku humelela, u te “ Ndzi sungule leswi ndzi ri ntsongo swinene, A ndzi swi rhandza ngopfu ku dirowa. Ndzi nga vula leswaku ndzi tshuvule rirhandzu ra vutshila kumbe talenta ya mina loko ndzi ri karhi ndzi tlanga ku fana ni vana van’wana.”

“ Ndza pfumela leswaku loko n’wana a sungula ku dirowa notlhela a swi rhandza, a nga kota ku hluvukisa ku navela ka yena, naswona hi yona ndlela yiri yoxe, leyi nga endla leswaku va sungula ku tsakela ku endla vutshila,” ku vula Wisani-Art.

Tanihi munhu kuna vanhu lava va hi hlohlotelaka ku endla chumu wo karhi hikuya hi rirhandzu leri hi nga na rona. Swive tano na leka Wisani, kuve na munhu loyi a nga nwi hlohlotela leswaku a ya dyondzela khoso ya vutshila, tani hi leswi a nga na vuswikoti bya swona.

“Marito ya yena ya endlile leswaku ndzi ti tsarisela na Tswane University of Technology [TUT] exikarhi ka 2013 – 2017, naswona ndzi kumile diploma, endzhaku ndzi kuma B-Tech ya mina.lani hiku famba ka karhi, ndzi nga ti tsarisila eka nongonoko wa PGCE, hi yona mhaka leyi sweswi, ndzi tirhaka tanihi mudyondzisi,” ku vula Wisani Art.

“A ndzi teki vutshila, tanihi ntirho wa le tlhelo,” u ye emahlweni a vula leswaku.”Ndzi teka vutshila bya swifaniso, tanihi ntirho kufana na ku dyondzisa. Kambe a ndzi hlohloteli vanhu leswaku va ti ntshenga hi ntirho wa vutshila bya swifaniso tsena.” Wisani a ya emahlweni.

U vurile leswaku “ku humelela tanihi mutshila wa swifaniso swiya hi ndlela leyi wena u swi hlamuselaka ha yona”. Eka vanhu van’wana, ku humelela ku nga pimiwa hi nhlayo ya minkombiso kumbe ku xavisiwa loku va ngava na kona, kasi eka van’wana hakelo kumbe ku humelela ku nga va eka endlelo ro tumbuluxa kumbe loko vanhu vanwani vatlangela ntirho wa yena.

“Ku humelela ka mina eka bindzu leri i [ku ta va] loko vanhu va xiya kumbe ku va “expossed” eka vutshila bya mina,” ku engeta Wisani-Art.

Ku nga khathariseki ndlela leyi u hlamuselaka ku humelela ha yona, swilo swin’wana swa nkoka swi nga ku pfunaka ku fikelela kunavela ka wena tanihi mutshila wa swifaniso. Leswi swi katsa ku va na photifoliyo yo tiya, ku endla vuxaka na vatshila van’wana na ti-galleries, na ku tshama u ri na nsusumeto na ku hlohloteriwa eka ntirho wa wena.

Loko ha vulavula hi ku va na nsusumeto na ku hlohloteriwa eka ntirho wa wena, Wisani-Art u vule leswaku hakunene kuna mutshila loyi a nwi hlohlotelaka. U paluxile leswaku u hlohloteriwa hi ntirho wo hlamarisa wa Hlungwani Philemon, mutshila wa swifaniso wa vuswikoti loyi a velekiweke emugangeni waka Thomo, ehandle ka doroba ra Giyani.

Hlungwani u tekiwa ngopfu tani hi un’wana wa vatshila wa ntokoto wa swifaniso eAfrika-dzonga, naswona ntirho wa yena wu ya emahlweni wu hlohlotela no koka rinoko eka vatshila van’wana va swifaniso ku katsa na yena Wisani-Art.

Philemon Hungwani u tekiwa tani hi un’wana wa vatshila va nkarhi walowo lava nga na vutshila byo hlamarisa laha tikweni ra Afrika Dzonga, u tiveka swinene hi swiifaniso swa yena swa xiyimo xa le henhla leswi kombisaka swifaniso swa vutomi bya le makaya, xakanwe na lexo kombisa tindhawu ta vutshamu bya xifumo no ka byi ngari bya xifumo. Ntirho wa yena wu dzime timitsu swinene eka vaaki hambi ku ri eka mimpimanyeto ya ndhavuko.

“Ku vula ntiyiso, loko ndzi tumbuluxa vutshila ndzi ehleketa hi vuhlangi bya mina, nkarhi wun’wana ndzi kambisisa swiphiqo leswi swichudeni swa mina exikolweni swi hlanganaka na swona naswona ndzi swi pimanisa na ntokoto wa mina wa vuhlangi,” ku vula Wisani-Art.

“Ndzi tlhela ndzi kuma nhlohlotelo eka vanhu lava va ndzi rhendzeleke, kusuka eka swibumabumelo swa mina na ku anakanyisisa. Hi vutshila bya mina, ndzi lwela ku tumbuluxa buloho exikarhi ka tinxaka to hambana “different Generations”. Ku engeta Wisani.

Loko a ya emahlweni u vurile leswaku “Hi ku lavisisa switori swa vutomi bya hina xikanwe na miganga ya hina, ndzi lava ku tumbuluxa vutshila lebyi nga na nhlamuselo naswona nhlamusela ya kona yiva hi laha ku nga heriki,’

U ye emahlweni a ku “ Hi ku tirhisa vutshila bya wena bya swifaniso, mikarhi yin’wana u fanele u vutisa swivutiso leswaku u ta kota ku lulamisa timhaka to karhi.”

Loko swi ta eka nkoka wa vutshila bya swifaniso eka vaaki, Wisani-Art u te “ Nkoka wa vutshila lebyi hi leswaku, byi nga tirha tanihi xitsundzuxo xa matimba xa ku kota ku kombisa leswi nga humelela eka nkarhi lowu hundzeke”

Vutshila bya swifaniso i xiphemu xa nkoka eka vaaki, lexi tlangaka xiphemu xa nkoka eka ndlela leyi hi vulavurisanaka ha yona, hi ehleketaka ha yona, na ku tiphofula ha yona. Byi tlhela byi hi nyika ndlela yo kombisa mintlhaveko na mavonelo ya hina hi ndlela leyi nga riki ya marito naswona, vutshila byi nga tirhisiwa ku tumbuluxa mavonelo ya matimba na ku tshama nkarhi wo leha.

“ Ntirho wa mina wa vutshila lowu fambelanaka na ntungu wa Covid-19 i matimu ya leswaku emisaveni hi tshama hi hlaseliwa hi xitsongwatsongwani xa Covid-19, naswona ndzi tshemba leswaku vutshila bya mina byi ta endla leswaku tinxaka ta nkarhi lowu taka byi tsundzuka ntungu lowu,” ku engeta Wisani.

Vutshila bya swifaniso byi nga pfuna ku hlanganisa vanhu vo hambana-hambana lava va nga na swiphiqo swohambana ku fana na vo tanihi lava feke tindleve kambe va kota ku vona.

“ Vanhu va nga ndzi landzelela eka swiyenge swa mabulu ku fambisana na ntirho wa mina wa sweswinyana @wisani_manyisi eka Instagram, na Wisani Manyisi Benjie eka Facebook, vanhu va nga tlhela valandzelela pheji ya mina eka Facebook eka Wisani@Art.” U gimetile.