Vaaki va vilerisiwa hi vuhlayiseki bya vona

Hi Ntsakisi Gracia Chauke

Swiendlakalo swa sweswinyana swa vugevenga eka malamulele, exifundzheninkulu xa Limpopo, swi koke nyingiso lowukulu. Vanhu va Malamulele va karhateka ngopfu hi ku tlakuka ka mpimo wa vugevenga emigangeni ya vona, ngopfu-ngopfu endzhaku ka timhangu to hlayanyana ta xiyimo xa le henhla.

Vhiki rin’wana ni rin’wana, ku ni swiviko swa nkarhi na nkarhi swa ku tekeriwa timovha. Exikarhi ka swiendlo swa vugevenga leswi nga va kona eka mahungu sweswinyana, ku na ku phangiwa ka timovha, ku yiviwa ka tiqingho ni madzolonga ya swa rimbewu hambi ku ri ku dlayiwa ka vanhu.

Migodi leyi nga riki enawini na yona yi hundzuke mhaka leyi hlomulaka mbilu leswi hoxaka xandla eka ku pfumaleka ka vuhlayiseki. Swirho swa vaaki swi vilerisiwa hi switandzhaku swa mbango na vuhlayiseki bya migingiriko leyi. Ku tlhela ku va na ku vilela hi ku nghenelela ka vaaki va matiko mambe eka migodi leyi nga riki enawini, laha va celaka na ku siya magoji leswi vekaka vutomi bya vaaki na swifuwo ekhombyeni.

Wun’wana wa muaki u kandziyisile marito ya mbirhi ya nharhu mayelana na timhangu ta ku yiviwa ka timovha, leswi swi ya ka swi andza endzeni ka miganga ya Malamulele.

“Miganga ya Malamulele a ya ha hlayisekanga. Ntungu lowu wa ku yiviwa ka timovha wu ti nyikile matimba swinene, vanhu va chayela va khomi timbilu no chavela vutomi bya vona hikuva ku tikeriwa movha swi ya swi hundzuka ntolovelo,” ku vula muaki.

Ku engetela kwalaho, muaki u vule leswaku tanihi vaaki va ndhawu ya Malamulele va sola na vahlapfa lava nga tata tiko leswaku va nga va va ri na xandla eka vugevenga lebyi humelelaka endhawini leyi.

Vaaki va kombisile xilaveko xa vukona lebyi engetelekeke bya maphorisa na ku nghenelela ku vuyisela ku hleleka na ku tiyisisa vuhlayiseki bya vaaki.