Siyandhani yi va emahungwini nakambe
Hi Orlando Chauke
Ndhawu yo kombela tilifiti ya Siyandhani egondzweni ra R81 leri yaka eka Malamulele yitlhele yiva emahungwini nakambe endzhaku ka mhangu ya ku tekeriwa ka movha leyi nga humelela hi Sonto kwalomu ka 100 wa timitara ntsena kusuka eka ndhawu yo kombela tilifiti.
Ku hehliwa leswaku wanuna wa khume nkaye wa malembe hi vukhale ku suka emugangeni wa Xikukwani u hlangane na vavanuna vambirhi lava a va ri karhi va kombela lifiti ekusuhi na Xikukwani T-junction, leyi hlanganisaka na gondzo ra R81, loko a ri endleleni yo ya eGiyani CBD. Muchayeri lontsongo loyi, loyi a famba hi movha wa yena wa Polo Vivo, u nyike vavanuna lavambirhi lifiti, a ehleketa leswaku va ta n’wi hakela mali yo khandziya tanihi leswi na vona a va kongoma edorobeni.
Hambiswiritano, xiyimo xi ve xi biha loko vavanuna lavambirhi va n’wi komberile ku yimisa movha loko va ri karhi va tshinela exidorobanini lexi nga ekusuhi na Bekwa scrapyard, kwalomu ka 100 wa timitara ntsena ku suka endhawini yo kombela tilifiti ya Siyandhani, ndhawu leyi tivekaka hi mintirho ya vugevenga, ku katsa na ku tekela vanhu swilo.
Ku hehliwa leswaku vavanuna lava va n’wi byerile leswaku hi laha riendzo ra vona ri heleka kona. Kambe loko muchayeri a yimisa movha, a langutele leswaku va ta hakela mali yo khandziya, u hlamarile loko a va vona va ri karhi va rhiya swibalesa kutani va n’wi lerisa leswaku a huma emovheni ematshan’weni ya sweswo. Ku hehliwa leswaku vaehleketeleriwa va chayele na riqingho ra muhlaseriwa, leri durhaka kwalomu ka R6,000, leri a ri siyeke loko a sindzisiwa ku huma emovheni.
Mhangu leyi yi vange ku vilela eka vaaki, ngopfu ngopfu loko hi languta ku tala ku tirhisiwa ka ndlela leyi hi vaaki va ndhawu leyi va kongoma eka Malamulele na le madorobeni man’wana ya vaakelani. Loko vaaki va kombela leswaku ku antswisiwa vuhlayiseki eka ndhawu leyi, valawuri va le ku lavisiseni ka mhaka ya ku tekeriwa movha.
Ndhawu leyi dumeke yo kombela tilifiti yi koke nyingiso hikwalaho ka mintirho yo phanga ni ku tekela vanhu swilo. Mhangu leyi ya sweswinyana yi pfuxe ku vilela hi vuhlayiseki bya vaendzi na magoza ya vuhlayiseki lama nga kona eka ndhawu leyi. Kambe hambi leswi xiendlakalo lexi xi nga tsakisiki. vo tala va ya emahlweni va tirhisa ndhawu leyi ku kombela tilifiti leti yaka emadorobeni ya Malamulele na Thohoyandou.
Loko a vutisiwa hi magoza lawa ya tekiwaka ku tiyisisa vuhlayiseki endhawini leyi, muvulavuleri wa maphorisa ya Giyani Sejeni Ridgewell Rikhotso u boxe leswaku matshalatshala ya le ku endliweni ku sirhelela tindhawu hinkwato to kombela lifiti eGiyani. “Matirhelo ya hina ya maphorisa a ya kongomisiwanga eka ndhawu yin’we ntsena; hi na matshalatshala lama yaka emahlweni lama kongomisiweke eka ku herisa tinxaka leti ta vugevenga eGiyani hinkwayo,” ku vula yena.