Ku khomiwa 1,167 wa vanhu
Hi Ntsakisi Gracia Chauke
Eka matshalatshala yo lwisana na vugevenga, maphorisa exifundzheninkulu xa Limpopo ya khomile 1,167 wa vanhu eka milandzu yo hambana hambana hi nkarhi wa pfhumba leri tivekaka tanihi Operations Shanela (Kukula) leri nga teka vhiki hinkwaro. Ntirho lowu sungurile hi Musumbhunuku, 03 Nyenyenyani ku fikela hi Sonto, 09 Nyenyenyani 2025, naswona maphorisa a ya tirha no tlhela ya pfuniwa hi tiejensi tin’wana to sindzisa nawu.
Khomixinara wa maphorisa wa xifundzankulu xa Limpopo, Lieutenant General Thembi Hadebe, u bumabumerile matshalatshala ya maphorisa lama kombisaka ku tirha hi ku hiseka: “Ntirho lowu wu kombisa ku tinyiketela ka hina loku nga tsekatsekiki ku tiyisisa vuhlayiseki bya vaaki va Limpopo. Ha tinyungubyisa hi matshalatshala ya ntirhisano lama endleke leswaku ku khomiwa vaehleketeriwa hi xitalo.”
Vugevenga lebyi a byi katsa milandzu leyikulu yo fana ni ku pfinya, ku dlaya, ku cela migodi leyi nga riki enawini ni ku tlula milawu ya vuhlapfa. Van’wana vanhu va tlhele va voniwa nandzu wo chayela va dakwile kumbe va ri enhansi ka ntshikelelo wa swidzidziharisi. Maphorisa ya tirhile swin’we na tiejensi tin’wana, ku katsa na Vuthu ra Vusirheleri ra Afrika-Dzonga (SANDF), Maphorisa ya le magondzweni, SARS, Ndzawulo ya Timinerali na Eneji, Ndawulo ya Timhaka Xikaya, na Ndzawulo ya Mabindzu na Vumaki.
Ntirho lowu a wu katsa ku rindza ka maphorisa loku vonakaka, ku yimisa timovha no tlhela ti kamberiwa. Ku engetela kwalaho, ntirho lowu wu katse ku landzelerisa vaehleketeleriwa lava lavekaka na ku kambela vaxavisi va swilo leswi tirhisiweke, tindhawu leti tirhaka hi timovha leti onhakeke, na mabindzu lamatsongo yo fana na mavhengele ya swiphaza ku tiyisisa leswaku ku landzeleriwa milawu.
Ku khomiwa loku ku katsa vanhu va mune hikwalaho ko va ni swibalesa swi nga ri enawini, nkaye hikwalaho ko pfinya, khume mune hikwalaho ko va ni fole leri nga riki enawini, khume nharhu hikwalaho ko dlaya ni vambirhi hikwalaho ko ringeta ku dlaya. Ku engetela kwalaho, munhu un’we u khomiwile hikwalaho ko va ni swicelwa swa mugodi, vanharhu hikwalaho ko va ni nhundzu ya vuxisi ni dzana na makume mbirhi nkombo hikwalaho ko hlasela.
Ntlhanu va khomiwile hikwalaho ka migodi leyi nga riki enawini, madzana nharhu na makume ntsevu hikwalaho ka ku nghena etikweni swi nga ri enawini, makume mbirhi nkombo hikwalaho ko onha nhundzu, ntlhanu hi ku xavisa swidzidziharisi, na makume mbirhi nhungu hikwalaho ko xavisa byala swi nga ri enawini.
Hi nkarhi wa migingiriko leyi, maphorisa ya teke swilo swo tala, swo fana na mimovha ya tsevu, swibalesa swa mune, kwalomu ka 4kg wa swidzidziharisa leswi vuriwaka dagga, 20 wa matlhari ya khombo, swidzidziharisa swa Crystal meth na Nyaope, ku tlula 725 wa tilitara ta byala, mali ya ntsengo wo ringana R7,175, nhundzu ya vuxisi ya kwalomu ka 201, ku katsa na 6,252 wa maphakiti ya swidzidziharisi leswi vuriwaka Tobacco.
Lieutenant General Hadebe u kombisile ku tinyungubyisa hi matshalatshala ya ntirhisano ya hinkwavo lava khumbekaka, a kandziyisa nkoka wa Operation Shanela eku hlayiseni ka vuhlayiseki bya vaaki: “Leri i hungu leri nga erivaleni ra leswaku a hi nge pfumeleli vugevenga eLimpopo. Vaofisiri na vatirhisani va hina lava tinyiketeleke va tirha hi matimba ku tiyisisa leswaku miganga ya hina yi hlayisekile.”
Van’wana va vaehleketeleriwa lava khomiweke se va sungurile ku ya emahlweni ka tikhoto ta Majistarata exifundzheninkulu. Ku humelela ka Operation Shanela ku kombisa xiave xa nkoka lexi ntirhisano wa swiyenge swo hambana wu xi endlaka eku lwisaneni na vugevenga na ku sirhelela vaaki va Limpopo.
