Nkoka wo Sirhelela Mbango eka Masipala

MBANGO – Masipala wa Collins Chabane, lowu kumekaka exifhundzetsongo xa Vhembe, i ndzhawu leyi fuweke swinene loko swita ka ntumbuluko. Eka Masipala lowu, munhu  a nga kuma tindhawu leti nga ni mati ku fana na damu ra Nadoni hambi kuri nambu wa Rivubye, Naswona yi fuwile ngopfu loko swita ka swiharhi tanihi leswi ku nga kaya ra ntanga wa swiarhi wa Kruger National Park.

Hambiswiritano, kufana na tindzhawu tin’wana totala emisaveni, ndhawu ya Collins Chabane yi langutane na mintlhontlho ya mbango yofana na ku tsemiwa ka nhova, ku khukhuriwa ka misava, na ku thyakisiwa ka mbango. ku sirhelela rifuwo leri ra risima, Masipala wu fanele ku thola vativi va mbango leswaku va veka tihlo eka mbango hambi ku ri ku dyondzisa vanhu.

Naswona ku thola vanhu lava va nga na vutivi swita pfuna swinene loko swita eka ku hlengeleta datha ya mbango wa ntumbuluko eMugangeni hikwayo ya le hansi ka Masipala wa Collins Chabane. Datha leyi nga ta hlengeletiwa yi ta pfuneta ku kuma tindhawu leti nga ekhombyeni ra ku onhiwa ka mbango, na ku tumbuluxa tindlela to hunguta makhombo lawa.

I swa nkoka swinene leswaku varhangeri na va vaaki va dyondzisiwa hi nkoka wa ku sirhelela mbango, na ku va letela eka tithekiniki to veka tihlo karhi na karhi, leswi swi nga pfuna swinene loko swita ka ku tlakusa matirhiselo ya misava. Leswi swita tlhela swi pfuna van’wamapurasi ku va hlohlotela kutirhisa tindlela ta vurimi to hambana-hambana, kufana naku cinca cinca swibyariwa xikan’we naku tirhisiwa ka manyoro ya ntumbuluko.

Maendlelo lawa yata pfuneta ku sivela ku khuluka ka misava xikan’we naku hlayisa ku nona ka misava, kutiyisisa leswaku misava yi ya emahlweni yi seketela vurimi byavona kuya fika eka nkarhi lowu taka naswona Xin’wana xa nkoka kutava ku ri ku veka tihlo ka khwalithi ya mati emugangeni.

Ku Sirhelela Switirhisiwa swa Hina swa ntumbuluko, swinga pfuna swinene loko swita ka ku kambela mati lawa ya tekiwaka ku suka eka milambu na swinambyana, ku kuma swilo leswi thyakisaka mati no tlhela va vona leswaku vanhu va kuma mati yo tenga ku sivela mavabyi mofana na Cholera.

Ku tholiwa ka vanhu vo veka tihlo eka mbango,  ku tava xikombiso xa nkoka xo sirhelela switirhisiwa swa vaaki swa ntumbuluko. Hi ku hlengeleta datha ya rihanyo ra ikhosisteme, na hi ku tirhisana na vaaki ku hluvukisa maendlelo ya matirhiselo ya misava lama nga heriki, hambi ku ri ku tiyisisa leswaku switirhisiwa swa ntumbuluko swi sirheleriwa eka tinxaka leti taka.