Ndlela leyi Uyatshila a cinceke ha yona endlelo ra nkululo exikolweni xa yena
SCIENCE – Hakanyingi ku tumbuluxa swilo leswintshwa swina matimba lama susumetelaka ku tlhantlha yin’wana ya mintlhontlho leyi tshikilelaka swinene emisaveni.
Uyatshila Munenyiwa wa malembe ya 16 hi vukhale wo huma exikolweni xa le henhla xa Thengwe exifundzhenitsongo xa Vhembe eLimpopo u humelerile tani hi rivoni ra ntshembo hi ku langutana na mintlhontlho ya nkululo exikolweni xa yena.
Xitshunxo xa yena xinwi endlile leswaku a va nhenha eka Mphikizano wa vatshwa wa water prize eLimpopo. Mphikizano lowu wu nyika vatshwa karhi wota na swintshuxo swa mintlhontlho leyi miganga leyi va humaka eka yona yi hlanganaka na yona.
Uyatshila u kombisile hi nkarhi wa mbulavulo wa yena eYunivhesiti ya Venda eka ku simekiwa ka Vhiki ra Sayense hi Mugqivela leswaku “ku kuma swiphiqo swi olovile swinene ku tlula ku kuma swintshuxo”.
Ku fikelela switirhisiwa leswi faneleke swa nkululo i mfanelo ya munhu wihi kumbe wihi, hambiswiritano swikolo swo tala eka swifundzha leswi hluvukaka swi lwela ku nyika switirhisiwa leswi ringaneleke eka swichudeni swa swona.
Xikolo xa le Henhla xa Thengwe xi langutane na mintlhontlho yo fana na swikolo swinwani loko swifika ka kayivelo wa mati ya le swihambukelweni.
“Ndzi tile na phurojeke leyi hikwalaho ka mhaka ya nkululo yo biha exikolweni xa hina, xikan’we na ku pfumaleka ka mati, loku vangiwaka hi load shedding,” ku vula Uyatshila.
“Ku kurisa matirhelo ya sisiteme leyi tirhaka kahle, ndzi tirhisa tisisiteme ta eneji leyi pfuxetiwaka. Ndzi tlhela ndzi tirhisa mati ya borehole, mati ya milambu na mati ya mpfula,” a engetela.
U ya emahlweni a vula leswaku, “Ndza swi tiva leswaku tindhawu tin’wana ti langutana na swiphiqo swo kuma mati”.
Endzhaku ko kunguhata hi vukheta ni ku kuma nseketelo exikolweni xakwe ni le yunivhesiti ya Venda, Uyatshila u kotile ku na xintshuxo lexi notlhela a hlula ka mphikizano.
“Ka karhi wa Sweswi ndzi le ku tirheni ku hi matimba ku endla sisiteme ya otomatiki, naswona yi ta tshembhela ngopfu eka eneji leyi pfuxetiwaka.”ku vula Uyatshila.
U gimete mbulavulo wa yena hi ku kombela CEO wa NFR ku pfula ntlawa wa sayense exikolweni swa le henhla ku amukela swichudeni leswi langutaneke na mintlhontlho yo hambana eka sayense.
Vumaki bya Uyatshila Munenyiwa eku lulamiseni ka mintlhontlho ya nkululo exikolweni xa le henhla xa Thengwe byi yima tanihi vumbhoni bya matimba bya Miehleketo ya vantshwa.
