Bolo ya Miganga yi tisa ku cinca
Hi Ntsakisi Gracia Chauke
Exikarhi ka vaaki va hina va le makaya, mphikizano wa bolo ya milenge wa laha kaya lowu khomiwaka hi va Bolo ya Miganga wu endla swo tlula ku nyika vuhungasi ntsena, wu fambisa ku kula ka ikhonomi na ku nyika vantshwa ndlela leyinene, ku va hlayisa no va susa eswitarateni naswona mikhuva yo biha exikarhi ka vona yiya hi hunguteka.
Mphikizano lowu wu khomiwaka mahelo ya vhiki man’wana ni man’wana eShow ground eka Menele ehandle nyana ka Malamulele, wu hundzuke ndhawu leyi nga ni migingiriko yo tala, ku nga ri ntsena ku koka rinoko ra varhandzi lava hisekaka va bolo ya milenge kambe ni van’wamabindzu va ndhawu/ van’waswimawusa.
Hi nkarhi wa mintlangu, vaxavisi va veka switolo leswi xaviselaka vahlaleri swakudya swo hambana hambana ni swakunwa. Mintlangu leyi yi nghenisa macheleni eka van’waswimawusa laha dyambu ri tlomutaka va endlile mali yo vonaka.
“A ndzi tikeriwa ku kuma vaxavi, kambe sweswi, hikwalaho ka mphikizano lowu, ndzi kota ku xavisa kahle hi nkarhi wa mintlangu,” ku vula wun’wana wa vaxavisi hi nkarhi wa mintlangu ya bolo ya milenge. “Mali leyi ndzi yi endlaka ya ndzi pfuna ku hlayisa vana va mina ni ku hakela swikweleti swa le kaya,” a engetela.
Bolo ya milenge yi hundzukile nchumu wa nkoka swinene eka miganga ya laha kaya, hikuva yi nyika vanhu xikongomelo na ntirho lowu hlelekeke, kungu leri ri tlhele ri vuriwa leswaku ri endla leswaku vantshwa va hunguta ku ti nghenelerisa eka migingiriko yo biha no va susa eswitarateni.
“Loko hi sungula mphikizano lowu, xikongomelokulu xa hina a ku ri ku susa vantshwa eka tindhawu leti nga fanelangiki leswaku hi ya dzhumba ni ku aka vuxaka, hi kha hi vuyerisa na bolo etindhawini ta Malamulele. Hikuva ndzhuti wa bolo a wu fambile laha a hi tala kuya eGiyani kuya vona mphikizano wa bolo ya milenge. Kambe hi tshamile ehansi hi swi vona leswaku na hina hi nga swikota.
“Xikongomelo xin’wana a ku ri ku vatlangi va hina va tshuburiwa va kota kuya tlangela swipano leswi nga ehansi ka ABC Motsepe, hi ri na ku navela leswaku mundzuku ka siku va famba ya tlangela swipano leswi nga emanembenembeni. Kambe a swi olovi loko munhu a nga rhangangi a voniwa eka xiyimo xa le hansi.
“Hikokwalaho loko hi sungula mphikizano lowu a hi langutile sweswo na kuva van’wamabindzu va hina va laha kaya va kota ku ti xavisela no nghenisa mali leyi kotaka ku va hanyisa,” ku hlamusela Godfrey Shirinda loyi a tivekaka ngopfu tanihi Mahumani, Matsalana wa Bolo ya Miganga.
Mphikizano lowu wu kumile ku dzunisiwa ku suka eka varhangeri va laha kaya lava xiyeke nkucetelo wa wona wo anama eka vuhlayiseki bya vaaki. Hambi ku ri meyara wa masipala wa muganga Collins Chabane, Cllr. Shadrack Maluleke, u tshame a endzela muganga wa Jilongo laha wun’wana wa mphikizano wa ntlangu wa bolo ya milenge a wu khomeriwe kona ku ya swi vona hi mahlo ya yena.
Mayelana na nseketelo lowu va Bolo ya Miganga va wu kumaka ku suka eka n’wamabindzu wa laha kaya, Mahumani u hundzisele ku khensa hi mbilu hinkwayo eka n’wini wa Madonsi Lifestyle, ndzhawu ya vuhangaselo leyi tivekaka tanihi hi le ka Nsono emugangeni wa Menele, loyi nseketelo wa yena wo hanana wu endleke leswaku mphikizano lowu wu humelela.
“Hi khensa swinene Madonsi Lifestyle eka ku tinyiketela ka vona loku nga tsekatsekiki eka mphikizano lowu. Ku seketela ka vona a ku tisanga ntsena vuxaka exikarhi ka vaaki kambe va tlhele va nyika swivandlanene eka vaxavisi va laha kaya naswona va pfunetile ku tlakusa nhluvukiso wa vantshwa,” ku vula Mahumani.
Loko mpfumawulo wo hetelela wu ri karhi wu ba naswona mintlangu ya siku yi hela, vaxavisi va paka, naswona vatlangi va kongoma ekaya. Kambe vuyelo bya mphikizano lowu byi tshama byi ri kona eswikhwameni swa vini va mabindzu va ndhawu ni le vuton’wini bya majaha lama kumeke xikongomelo hi ku tirhisa mintlangu.