GGM yi kunguhata ku hatlisa yi heta mabuloho
Hi Orlando Chauke
Masipala wa Greater Giyani wu le ku tirheni ku hetisisa tiphurojeke to hlaya ta mabuloho eka tindhawu to hambana hambana endzeni ka masipala ku antswisa mfikelelo eka tindhawu leti swi tikaka ku ti fikelela handle ka mabuloho lama faneleke.
Leswi nguva ya timpfula yi tshinelaka, mabuloho lawa i ya nkoka swinene eka ku lawula mpfula ya matimba na ku fambisa ku khuluka ka mati, leswi talaka ku kavanyeta vutleketli na ku fambafamba ka vaaki eka tindzhawu leti hambanisiweke hi swinambyana na milambu. Kuya hi muvulavuleri wa masipala Steve Mavunda, mabuloho lawa ya katsa lawa yanga emugangeni wa Phikela, Shikhumba, Mninginisi, na miganga yin’wana yo hlaya.
Buloho ra Phikela, leri nga va ndhawu ya nkoka eka ku kombisa ku vilela ko hlaya hikwalaho ka swivilelo swa vaaki, ku vikiwa leswaku ri hetiwile hi 80%. I khale vaaki va ndhawu leyi va kombisa ku vilela hikwalaho ka ku pfumaleka ka buloho endhawini leyi, leswi va siveleke ku nghena emasirheni ya le kusuhi, leswi endleke leswaku swi va tikela ku heleketa varhandziwa va vona leswaku va ya wisa ra makumu.
Hi nkarhi wolowo, nhluvuko wu ve lowukulu swinene eka mabuloho ya Shikhumba na Mninginisi, lawa hamambirhi sweswi ku vikiwaka leswaku ya herile hi xiviri. Nhluvukiso lowu wu kombise ku ntshunxeka eka miganga leyi khumbekaka, tanihileswi wu tshembisaka ku antswisiwa ka vuhlanganisi na ku fikelela eka tindhawu ta nkoka ta miganga na vukorhokeri.
“Loko ma hetisiwile hi ku hetiseka, mabuloho ya ta antswisa swinene ku fikelela, ku tiyisisa leswaku miganga yi tshama yi hlanganisiwile na leswaku ku fambisiwa ka nhundzu na vukorhokeri a swi khumbeki ngopfu hi tinguva ta ndhambi. “Kungu leri ri kombisa maendlelo ya masipala yo tiyimisela eka nhluvukiso wa switirhisiwa na ku tinyiketela ka wona ku lulamisa mintlhontlho leyi vangiwaka hi nguva ya timpfula,” ku hlamusela Mavunda.
Hi ku ya hi yena, ku hetiwa ka buloho emigangeni wa Mninginisi swi ta vuyerisa swinene vaaki va ndhawu liya, ngopfungopfu eka swichudeni leswi ri tirhisaka ku tsemakanya ku ya exikolweni. “Buloho leri ri avanyisa miganga yimbirhi eka ndhawu liya, naswona ku hetisisiwa ka rona ku ta olovisa ku fambafamba exikarhi ka vona, ngopfungopfu eka vana va xikolo lava ri lavaka ku fika exikolweni xa vona hi ku hlayiseka,” ku vula yena.
Mavunda u engeterile leswaku a hi tona ntsena tiphurojeke leti nga kusuhi no hetiwa. Phurojeke ya vulawuri bya mati eSection F, leyi sunguriweke ku hambukisa mati ya mpfula leswaku ma nga ngheni etindlwini hi nguva ya timpfula, na yona ku vuriwa leswaku yi le kusuhi no fika emakumu.