Meyara a tshembisa ku nyikela tintangu ta xikolo
Hi Ntsakisi Gracia Chauke
Eka riendzo ra sweswinyana eswikolweni swa le henhla swa Shirilele na Mahuntsi, meyara wa masipala wa Collins Chabane, Cllr. Shadrack Maluleke, u komberile vadyondzisi ku kuma vadyondzi lava sweleke va pfumalaka tintangu ta xikolo.
Exikolweni xa Shirilele , u va kombele ku hlawula vafana va ntlhanu na vanhwanyana va ntlhanu, kasi eMahuntsi, u komberile khume wa vafana na khume wa vanhwanyana.
Lexi i xiphemu xa nongonoko wa lembe na lembe wa meyara wo vuyela exikolweni, lowu kongomisaka ku seketela machudeni na ku tiyisisa leswaku lembe lerintshwa ra dyondzo ri sungula hi ndlela leyinene.
Meyara na ntlawa wa yena wa vulawuri va endzela swikolo eka masipala, va hlohlotela vadyondzi, na ku tiyisisa leswaku ku sungula ka lembe ra dyondzo a ku na mintlhontlho yihi na yihi.
Ku sukela loko swikolo swi pfuriwile eka lembe ra tidyondzo ra 2025, meyara u vile a endla swikambelo swa xihatla ku tiyisisa leswaku hinkwaswo swi famba kahle eswikolweni.
Loko a ri karhi a vulavula na machudeni exikolweni xa le henhla xa Shirilele, meyara u bumabumerile nhluvuko wa xikolo eka ku antswisa mpimo wa xona wo pasa matiriki. U kombisile ku kula eka matirhelo ya xikolo, a xiya leswaku hi 2022, Shirilele xi fikelerile mpimo wa ku pasa wa 43%.
Leswi swi tlakuke ku ya eka 66% hi 2023, naswona hi 2024, xikolo xi fikelele 73.6%. Meyara u vule leswaku: “Leswi swi kombisa leswaku ku le ku tirhiweni hi matimba.”
U tlhele a tsundzuxa vadyondzi hi ndlela leyi va nga na nkateko ha yona ku kuma dyondzo na swilaveko swa xisekelo. Loko a anakanyisisa hi masiku ya yena ya xikolo, u avelane na vadyondzi leswaku vadyondzi va khale, tiko xa ha etlele a va ya exikolweni va nga ri na tintangu naswona va ri na ndlala.
“Van’wana va hina a hi hlayanga ntsena hi vusweti, kambe hi hanyile eka byona. Ha swi tiva leswaku ku na vadyondzi lava taka exikolweni va ri na tintangu leti onhakeke. Hi kombela mi hi nyika nxaxamelo wa vadyondzi lava pfumalaka, naswona hi ta kota ku va nyikela,” a engetela.
Exikolweni xa le henhla xa Mahuntsi, meyara u avelane rungula leri fanaka. Loko a yimela tlilasi ya Giredi ya 12, Tiyiselani Mabunda, loyi a nga mudyondzi exikolweni xa Mahuntsi, u khensile meyara eka riendzo na marito ya yena yo hlohlotela. “Tanihi tlilasi ya matiriki ya 2025, hi tiyimiserile ku fikelela mpimo wa ku pasa ka 100%,” ku vula yena.
Nseketelo wa meyara eka vadyondzi hi ku tirhisa migingiriko yo fana na leyi wu pfuneta ku hlohlotela vadyondzi eka masipala hinkwawo loko va sungula lembe lerintshwa ra xikolo.
